انواع نمای ساختمان
طراحی نما بر اساس مصالح به کار رفته در آنها به انواع زیر تقسیم میشوند.
نمای سنگی
سنگ، جسم جامد طبیعی است که از ترکیب یک یا چند نوع کانی تشکیل شده است. سنگهای ساختمانی طبیعی به دلیل زیبایی ظاهری و هزینه نگهداری پایین، یکی از رایج ترین مصالح ساختمانی مورد استفاده در نمای ساختمانها به شمار میروند.
غالباً از سنگ گرانیت، سنگ آهک، تراورتن، ماسه سنگ، سنگ لوح، ماربل و کوارتزیت برای نماسازی استفاده میشود. سنگهای نما از نظر کیفیت کلی باید سالم، بادوام و خوش ظاهر بوده و در هنگام انتخاب باید به دوام و پایداری در برابر عوامل جوی، تغییرات ابعادی، مقاومت فشاری، تخلخل، پایداری در برابر نمکهای محلول و بخارات شیمیایی که احتمال میرود سنگ در معرض آن قرار گیرد توجه شود. در صورت اجرای صحیح و اصولی، سنگها از دوام بالایی برخوردار هستند. انتخاب سنگ مناسب، مشخص نمودن روش استخراج و ساخت، طراحی شیوه اتصال و نصب صحیح تمام اجزا سبب افزایش مزایای استفاده از سنگ میشود.
وزن سنگ در مقایسه با سایر انواع نما بیشتر است که باعث میشود نیروی زلزله بیشتری به آن وارد شود و این مسأله در صورت مهار نامناسب باعث جدا شدن سنگ از سطح نما و سقوط آن تحت اثر نیروی زلزله میشود.
سنگهای مصنوعی در مقایسه با سنگ طبیعی وزن کمتری داشته و از ترکیب مجدد سنگهای طبیعی با مواد افزودنی دیگر به دست میآیند. موادی که برای خط تولید سنگهای مصنوعی به کار میروند طوری انتخاب میشوند که برای نما نیز قابل استفاده باشد. سنگهای مصنوعی از ترکیب سیمان یا رزین، رسها، آگرگاتهای سنگهای ضایعاتی و خاکهای سبک وزن ساخته میشوند. رنگدانهها یا اکسید آهن، رنگ مورد نظر را به این سنگها میدهد. ترکیبی که از این راه به دست میآید در قالبهایی ریخته میشود که دارای نقش و نگارهای سنگهای طبیعی بوده و به این سنگها جلوهای طبیعی میدهد. طراحی نما
نمای آجری
آجر یکی از قدیمیترین مصالح ساختمانی شناخته شده است. آجر سنگی است مصنوعی که در سه نوع رسی، ماسه آهکی و بتنی ساخته میشود. نوع رسی آجر از پختن خشت (گل شکل داده شده) و نوع ماسه آهکی آن از عمل آوردن خشت ماسه آهکی که از فشردن مخلوط همگن ماسه سیلیسی و آهک در قالب ساخته میشود با بخار تحت فشار زیاد بدست میآید. آجرهای بتنی همانند بلوکهای سیمانی تهیه میشوند.
آجر در شکل های گوناگون تولید شده و در نماسازی نیز مورد استفاده قرار میگیرد. نماهای آجری به علت دوام زیاد، تطبیق پذیری، صرفه اقتصادی، مقاومت در برابر آتش و ظاهر زیبا مورد توجهاند. علاوه بر این نماهای آجر نیاز کمی به نگهداری و تعمیر دارند و برای ساختمانهایی با ارتفاعهای مختلف قابل استفادهاند.
نمای تخته سیمانی الیافی
صفحههای سیمانی الیافی صفحههای پیش ساختهای هستند که دارای مواد چسباننده از نوع سیمانی یا کلسیم سیلیکات سنتزی هستند و در آنها از الیاف برای تقویت خصوصیات کششی و خمشی استفاده میشود. الیاف میتوانند به صورت پراکنده تصادفی یا شبکهای منظم در ماتریس سیمانی به کار گرفته شوند. ظاهر این صفحهها می تواند خود رنگ (رنگ واقعی سیمان)، رنگ دار شده (به رنگ و فام دلخواه) و بافتدار (به طرح دلخواه) باشد.
نمای بتنی پیش ساخته
پانلهای بتنی پیش ساخته برای تمامی شرایط آب و هوایی مناسب و قابل اجرا هستند ولی بیشتر در شرایط آب و هوایی سخت مورد استفاده قرار میگیرند چرا که استفاده از مصالح بنایی یا بتن درجا در آب و هوایی که خطر یخ زدگی وجود دارد به دلیل سرعت پایین عمل آوری سیمان پرتلند مشکل ساز است. استفاده از پانلهای پیش ساخته باعث حذف نیاز به نصب داربست و افرایش امنیت کارگران می شود. همچنین با توجه به اینکه این پانلها در محلهای سر بسته و بدون اینکه شرایط آب و هوایی بر روند ساخت آنها تاثیری داشته باشد تولید میشوند دارای کیفیت بالا هستند.
نمای سرامیکی
با توجه به قیمت بالای سنگ و باری که سنگ به ساختمان تحمیل میکند، در برخی کشورها استفاده از سرامیک به عنوان نمای ساختمان رواج قابل ملاحظهای پیدا کرده است. نمای سرامیک در مقایسه با سنگ، وزن کمتری دارد. نماهای سرامیکی به دو دسته تقسیم میشوند.
نمای کامپوزیت فلزی
کامپوزیتها از ترکیب دو یا چند ماده جداگانه تشکیل شده اند که ماده حاصل نسبت به هر کدام از اجزاء تشکیل دهنده استحکام و دوام بیشتری دارد. خواص کامپوزیت در مجموع از هرکدام از اجزاء تشکیل دهنده آن بهتر است و اجزاء مختلف، کارایی یکدیگر را بهبود میبخشند و این یکی از مزیتهای کامپوزیت محسوب میشود. از متداولترین نماهای کامپوزیت میتوان به نمای کامپوزیت آلومینیومی، پانلهای فلزی عایق بندی شده و نمای کامپوزیت پلی یورتان اشاره کرد.
از جمله بزرگترین مشکلات این نوع نما، از یک سو ورود محصولات بی کیفیت و فقدان دانش فنی کافی در خصوص کنترل کیفیت این نوع پانل برای نما و اجرای نامناسب توسط برخی افراد غیرمتخصص است. چسبیدن ذرات گرد و غبار بر سطح نمای ساختمانها و تغییر رنگ از جمله مشکلات این نوع نما است. تمیز کردن نما مستلزم ایجاد داربست یا پیش بینی بالابرهای مخصوص جهت شستشو است.
نمای شیشهای
استفاده از شیشه یا پلاستیک و هر نوع ماده شفاف یا نیمه شفاف در مقابل عبور نور در نمای خارجی ساختمان، نمای شیشهای گفته میشود. این نوع نما امروزه به دلایل مختلفی از جمله سبکی و زیبایی در ساختمانهای زیادی از جمله ساختمانهای بلند در دنیا به کار میرود. این گونه نماها علاوه بر زیبایی امکان استفاده حداکثر از روشنایی روز را فراهم مینمایند. همچنین استفاده از انواع مختلف شیشه با قابلیتهای مختلف سبب گسترش امکان استفاده از آنها در صنعت ساختمان شده است.
انواع شیشههای مورد استفاده در صنعت ساختمان را میتوان بر اساس اجزا ترکیبی، روش ساخت و ویژگیهای آن تقسیم بندی نمود. تمامی شیشههایی که در ساختمان به کار میروند باید از ترکیب موادی ساخته شوند که ثبات ویژگیهای شیشه در طول زمان را تضمین نمایند. به عبارتی باید نسبت به تابش خورشید مقاوم باشند یعنی تابش خورشید سبب خرابی آنها نشود و خواص طیفی آنها در مقابل اشعههای تابشی مستقیم و غیر مستقیم تغییر نکند.
نمای چوبی
ساختمانهای با مصالح طبیعی دارای پتانسیلهای زیادی برای گسترش میباشند. نمای چوبی به سادگی با سایر مصالح ترکیب میشود و امکان ساخت نماهای متنوع را فراهم میآورد. البته باید به میزان ذخایر منابع چوبی و جایگزینی آنها توجه داشت. چوبهای نرم برای اغلب ساختمانها به عنوان نمای خارجی استفاده میشوند. البته به کمک روشهای نگهداری پیشرفته نمونههای کم دوام تر نیز میتوانند برای کاربردهای نمای خارجی مورد استفاده قرار گیرند. عملیات حرارتی( نظیر ترمو چوب) و فرایندهای اصلاح چوب(Accoya) توانسته است قابلیت دوام محدوده وسیعی از نرم چوبها را بدون اصلاح در روشهای نگهداری افزایش دهد. استفاده از سخت چوبها نیز به غیر از گونههای خاصی از آنها در حال افزایش است. سخت چوبها عموماً محکمتر و پایدارتر از نرم چوبها هستند. از نماهای چوبی اغلب در ساختمانهای با ارتفاع کم تا متوسط استفاده میشود چون در ساختمانهایی با این ارتفاع مراقبت از نما آسان تر انجام میشود.
نمای سبز
توسعه شهرنشینی در سالهای اخیر منجر به توجه بیشتر به ایجاد فضای سبز در فضاهای شهری به عنوان یک رویکرد پایدار برای بهبود اکولوژی و تغییرات آب و هوایی در محیط زیست، شده است. دیوارها و نماهای سبز یکی از راه حلهایی است که به همراه سقفهای سبز برای افزایش مساحت فضای سبز شهرها اندیشیده شده است.
دیوار سبز دیواری است که یا به طور خود ایستا است یا بخشی از یک ساختمان است که به طور کامل یا بخشی از آن از گیاه پوشیده شده است. از فواید آن میتوان به استفاده مجدد از آب، بهبود کیفیت هوا و کاربرد به عنوان مانع صوتی اشاره کرد. دیوارهای سبز معمولاً به دو شکل نمای سبز و دیوار زنده اجرا میشوند.